Zeytin ve Zeytin Yağı İşleme

Öncelikli Sektörler: Zeytin ve Zeytin Yağı İşleme

Öncelikli Sektörler: Zeytin ve Zeytin Yağı İşleme

Zeytin ve zeytinyağı üretimi Osmaniye’de yeni gelişmekte ve gelişme eğiliminin süreceğine ilişkin ciddi bulgular olan bir alandır. Gerek DOĞAKA, KOSGEB, ve İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü yetkilileriyle yapılan görüşmeler, gerekse zeytin üretim istatistikleri ve Osmaniye’deki zeytin ıslah çalışmaları, bu bulgulara zemin oluşturmuştur. Birkaç örnekle açıklamak gerekirse, Osmaniye, zeytin üretimini son 8 yıl içerisinde 2008’deki 20.910 ton düzeyinden, 2015’te 53.799 tona çıkarmış ve yaklaşık 2,5 kat artırmıştır.

2014 yılı sonu itibariyle, Osmaniye Türkiye zeytin üretiminde 6. sırada yer almaktadır. Zeytin ekili araziler ve zeytin ağacı sayısı açısından bakıldığında, 2015 yılı verileriyle Osmaniye Türkiye’nin 13. en büyük ili konumundadır. Üretim hacminin yanı sıra, zeytinciliği Osmaniye’de önemli kılan bir başka faktör üretim verimliliğidir. 2015 yılına ait son veriler, ağaç verimi açısından bakıldığında Osmaniye’nin (hem sofra hem de yağlık zeytinler için) ~19 kg/ağaç olarak belirlenen verim ortalamasının, Türkiye’nin 7,9 kg/ağaçlık6 ve TR63 bölgesinin 13,5 kg/ağaçlık veriminin çok üzerinde olduğunu göstermektedir.

İl bazında yapılan ve Türkiye’de illerin sosyoekonomik gelişmişlik düzeylerini ölçen son çalışma, T.C. İş Bankasının 2012 yılında yaptığı araştırmadır. Bu araştırma raporuna göre Osmaniye, Türkiye sıralamasında 57., T.C. Kalkınma Bakanlığının bir önceki yılda yaptığı benzer çalışmada ise 53. sırada yer almıştır. Osmaniye’nin bu sosyo-ekonomik gelişmişlik verileri, ekonomisine önemli katkı sunan zeytin üretimindeki Türkiye 6.lığı ile birlikte düşünüldüğünde, ilin bu alanda karşılaştırmalı üstünlüğe sahip olduğu açıkça görülmektedir.

Tüm bu bulgular, önümüzdeki yıllarda devam edeceği düşünülen sürdürülebilir bir büyümeye işaret etmektedir. Bu noktada ihtiyaç duyulan, Osmaniye’de üretilen zeytin ve zeytinyağı ürünlerinin (kozmetik vb. alternatif ürünler de dâhil olmak üzere) ekonomiye daha yüksek değer kazandıracak ürünlere dönüştürülmesi ya da bu tür yeni ürünlerin değer zincirine eklenmesidir. Bu nedenle zeytincilik, Osmaniye’de potansiyeli olan ve yeni girişimcilere fırsat sunan öncelikli sektörler arasında değerlendirilmiş ve değer zinciri analizi kapsamına alınmıştır.

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın 2014 verilerine göre, Osmaniye’de 12 zeytinyağı, 6 fermente ve salamura zeytin ve 5 zeytinyağı, fermente ve salamura zeytin üretim şirketi bulunmaktadır.

Zeytinyağı üreten şirketlerin 3’ünün Merkez, 3’ünün Düziçi, 3’ünün Toprakkale, 2’sinin Kadirli ve 1’inin Hasanbeyli İlçesinde yer aldığı bildirilmiştir. Fermente ve salamura zeytin üreten şirketlerin tamamı Merkez İlçesinde iken, hem zeytinyağı hem de fermente ve salamura zeytin üreten şirketlerin 3’ü Merkez’de, diğer 2’si ise Kadirli ve Düziçi ilçelerinde yer almaktadır.

Osmaniye’de zeytin ve zeytinyağı talebini artıran önemli etkenlerden biri, Suriye’deki savaşın derinlik kazanmasıdır. Yapılan görüşmelerde daha önce Suriye’den ithal edilerek karşılanan zeytin ve zeytinyağı ihtiyacının artık Osmaniye’den karşılandığı bildirilmiştir.

Saha çalışmalarından derlenen bilgilere göre, Osmaniye’de üretilen zeytinyağının bir kısmı Bursa merkezli firmalarca satın alınmakta ve o yörenin markaları altında satılmaktadır. Atık bertarafının güçlüğü gibi nedenlerle zeytinyağı üretimi OSB koşullarında yer alan bir İŞGEM için çok uygun görülmemekle birlikte, zeytin ve zeytinyağı kullanılarak üretilecek diğer katma değeri yüksek ürünlerin İŞGEM’de üretilmesi mümkündür. Bu gerekçelerle, Osmaniye’de hızla gelişen zeytin ve zeytinyağı sektörüne ilişkin değer zincirinin analiz edilmesine, hem İŞGEM hem de Osmaniye perspektifinde muhtemel fırsatları tanımlayabilmek üzere karar verilmiştir.


PROJE KÜNYESİ

T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı AB Mali Programları Daire Başkanlığı'nın Sözleşme Makamı ve T.C. Osmaniye Valiliği'nin Faydalanıcısı olduğu Osmaniye İş Geliştirme Merkezi (İŞGEM) Projesi GOPA Danışmanlık Ltd. Şti. liderliğindeki konsorsiyum tarafından gerçekleştirilmiştir.

İLETİŞİM

Osmaniye İŞGEM A.Ş.
Şehit Ömer Halisdemir Cad. No: 1
Büyük Tüysüz Mah., Toprakkale/Osmaniye
Telefon: +90 (328) 802 00 55
info@osmaniyeisgem.com